Xâm thực là gì? Top 7 tác hại của xâm thực máy bơm bạn không nên bỏ qua

Xâm thực là một hiện tượng không mong muốn mà nhiều hệ thống máy móc, đặc biệt là các loại máy bơm công nghiệp, thường phải đối mặt. Điều này không chỉ gây ra những vấn đề về hiệu suất vận hành mà còn đặt ra những thách thức lớn trong việc bảo trì và duy trì các thiết bị. Để hiểu rõ “Xâm thực là gì?” và tìm hiểu nguyên nhân, tác hại, cũng như cách nhận biết và khắc phục vấn đề này, các bạn hãy cùng Hsaco theo dõi bài viết sau nhé!

Xâm thực là gì

Xâm thực là một hiện tượng xảy ra trong chất lỏng khi có sự thay đổi nhanh chóng của áp suất. Điều này dẫn đến hình thành bong bóng hơi trong chất lỏng, nơi áp suất giảm xuống dưới áp suất hơi, và bong bóng này đột ngột xẹp xuống ở vùng áp suất cao. Xâm thực thường xuất hiện khi áp suất chất lỏng giảm đột ngột, tạo điều kiện cho sự hóa hơi nhanh chóng và tạo ra bọt khí.

Hiện tượng xâm thực trong tiếng Anh thường được gọi là “cavitation“. Hiện tượng này có thể xảy ra trong nhiều trường hợp, từ máy bơm đến các hệ thống nước, đồng hồ đo venturi, và van điều khiển. Xâm thực không chỉ gây xói mòn bề mặt mà còn tạo ra tiếng ồn và rung động.

Hiện tượng xâm thực bơm là gì

Hiện tượng xâm thực của bơm, hay còn được gọi là hiện tượng khí thực của bơm, là một dạng hiện tượng xâm thực xuất hiện trong quá trình hoạt động của máy bơm. Khi chất lỏng được bơm có sự thay đổi nhanh chóng về vận tốc, nó tạo ra bọt khí trong quá trình hút, điều này gây ảnh hưởng đến hiệu suất và độ bền của bơm.

Sự xâm thực này có thể tạo ra tiếng ồn, rung động và ảnh hưởng đến các thành phần quan trọng như cánh quạt, trục liên kết, phớt cơ khí, và vòng bi của máy bơm.

Nguyên nhân của hiện tượng xâm thực là gì

Hiện tượng xâm thực bơm có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

1. Vị trí Đặt Máy Bơm:
   • Máy bơm nước được đặt ở nơi có độ cao lớn hơn so với mực nước biển, đặc biệt là ở khu vực miền núi, đồi. Điều này có thể làm tăng khả năng xâm thực.
2. Nhiệt Độ Môi Trường:
   • Nhiệt độ môi trường cao hơn so với thiết kế của nhà sản xuất khuyến cáo có thể tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành bọt khí trong quá trình bơm.
3. Tốc Độ Dòng Chảy:
   • Tốc độ dòng chảy qua máy bơm càng lớn, càng dễ gây ra hiện tượng xâm thực.
4. Cột Áp (Cột Nước) Thấp:
   • Cột áp (cột nước) của máy bơm đẩy thấp có thể làm giảm áp suất và tạo điều kiện cho sự hình thành bọt khí.
5. Tổn Thất Trong Ống Đầu Vào:
   • Tổn thất trong đường ống đầu vào (ống hút) của máy bơm càng lớn, càng tăng khả năng xâm thực.
6. Thiết Kế Cánh Bơm:
   • Thiết kế cánh bơm, đặc biệt là bề mặt cánh, có thể ảnh hưởng đến khả năng xâm thực nếu không được gia công một cách chính xác.
7. Thay Đổi Hướng Dòng Chảy:
   • Khi máy bơm đang hoạt động và có sự thay đổi đột ngột trong hướng dòng chảy hoặc dừng máy một cách đột ngột, có thể tạo ra bọt khí và gây xâm thực.
8. Rung Lắc Máy Bơm:
   • Rung lắc mạnh có thể truyền đến bộ phận hút, tạo điều kiện cho sự xâm thực.

Những nguyên nhân này đều đóng góp vào việc gây ra hiện tượng xâm thực bơm, và việc hiểu rõ về chúng có thể giúp phòng tránh và khắc phục tình trạng này một cách hiệu quả.

Tác hại của xâm thực bơm

Xâm thực bơm có thể gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng đối với máy bơm và hệ thống liên quan. Dưới đây là một số tác hại chính:

1. Ảnh Hưởng Trục Máy Bơm:
   • Việc trục bơm bị lệch hoặc cong có thể xuất phát từ sự rung lắc hoặc giãn nở do xâm thực, ảnh hưởng đến sự ổn định của máy.
2. Gây Hư Hỏng Phớt Cơ Khí:
   • Phớt cơ khí giữ vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự xâm nhập của vật thể và ngăn chặn chất lỏng rò rỉ. Xâm thực có thể làm hư hại phớt, làm ảnh hưởng đến khả năng vận hành và hiệu suất của máy.
3. Ảnh Hưởng Cánh Bơm:
   • Xâm thực có thể tạo ra bọt khí và ảnh hưởng đến áp suất trong cánh bơm. Điều này có thể làm hại cho bánh công tác và gây ảnh hưởng đến hiệu suất bơm.
4. Gây Hại Cho Vòng Bi Máy Bơm:
   • Vòng bi và bạc đạn trong máy bơm có thể bị hư hại do tác động của xâm thực, giảm tuổi thọ và độ bền của chúng.
5. Ảnh Hưởng Đến Hiệu Suất Vận Hành:
   • Nếu xâm thực mạnh xảy ra ở đầu vào của máy bơm, hiệu suất bơm sẽ giảm, có thể dẫn đến sự cố bơm sớm.
6. Tiếng Ồn và Rung Động:
   • Xâm thực tạo ra tiếng ồn và rung động không mong muốn, làm giảm tính ổn định và hiệu suất của hệ thống.
7. Hư Hại Bề Mặt Các Bộ Phận Kim Loại:
   • Bề mặt của các bộ phận kim loại bên trong máy bơm có thể bị xói mòn và hư hại do áp suất cao tạo ra bởi bong bóng hơi trong quá trình xâm thực.

Những tác hại này không chỉ gây ảnh hưởng đến hiệu suất và tuổi thọ của máy bơm mà còn có thể dẫn đến sự cố và chi phí bảo dưỡng cao. Việc kiểm tra định kỳ và bảo trì là quan trọng để ngăn chặn và giảm thiểu tác hại của xâm thực bơm.

Cách nhận biết bơm van bị xâm thực

Cách nhận biết máy bơm hay van bị xâm thực có thể thông qua một số dấu hiệu và biểu hiện sau:

1. Tiếng Ồn Lớn và Khác Thường:
   • Máy bơm hay van bị xâm thực thường tạo ra tiếng ồn lớn và có thể là tiếng kêu lạ, thường xuyên nghe thấy khi máy bơm hoạt động.
2. Rung Động Cao:
   • Hiện tượng xâm thực thường đi kèm với rung động mạnh, làm cho máy bơm và các thành phần liên quan rung động nhiều hơn so với tình trạng bình thường.
3. Giảm Hiệu Suất Bơm:
   • Nếu máy bơm van bị xâm thực, hiệu suất của nó sẽ giảm. Có thể quan sát sự giảm lưu lượng lưu chất chảy qua hoặc áp suất chất lỏng giảm đột ngột.
4. Tiêu Hao Năng Lượng Bất Thường:
   • Máy bơm van bị xâm thực thường tiêu hao nhiều điện năng hơn so với tình trạng bình thường do phải vận hành ở điều kiện áp suất không ổn định.
5. Độ Ổn Định Kém:
   • Nếu máy bơm van bị xâm thực, hệ thống có thể trở nên không ổn định, và áp suất có thể thay đổi không đều.
6. Kiểm Tra Hệ Thống Bypass:
   • Nếu có hệ thống bypass, kiểm tra xem có hiện tượng chảy ngược nước từ bơm vào bể chứa khi máy bơm tắt hay không.
7. Kiểm Tra Hệ Thống Van:
   • Tháo vỏ bảo vệ của máy bơm, van và kiểm tra trực tiếp. Nếu có dấu hiệu xâm thực, bạn có thể thấy các vết ăn mòn, xói mòn, hoặc lớp phủ bọt khí trên các bề mặt.
8. Kiểm Tra Bọt Nước:
   • Quan sát, kiểm tra xem có bọt nước nổi lên tại vùng áp suất cao của máy bơm không. Điều này có thể là dấu hiệu của bong bóng hơi tạo ra từ xâm thực.

Những dấu hiệu trên có thể giúp bạn nhận biết nhanh chóng sự xâm thực trong máy bơm hay van và đưa ra các biện pháp khắc phục kịp thời để tránh tác động tiêu cực đến hiệu suất và tuổi thọ của máy bơm hay van.

Cách phòng ngừa và khắc phục hiện tượng xâm thực là gì

Cách phòng ngừa và khắc phục hiện tượng xâm thực trong máy bơm có thể bao gồm các biện pháp sau đây:

• Kiểm Tra Vị Trí Lắp Đặt:
  • Đảm bảo rằng máy bơm được lắp đặt ở một vị trí mà áp suất của nước không vượt quá giới hạn cho phép và độ cao của bơm không quá so với mực nước biển. Điều này giúp giảm nguy cơ xâm thực.
• Kiểm Tra Nhiệt Độ Môi Trường:
  • Kiểm tra xem nhiệt độ xung quanh máy bơm có nằm trong khoảng thiết kế của nhà sản xuất không. Nhiệt độ cao hơn hoặc thấp hơn quy định có thể tăng nguy cơ xâm thực.
• Kiểm Tra Tốc Độ Dòng Chảy:
  • Kiểm tra xem tốc độ dòng chảy qua máy bơm có ổn định không. Nếu dòng chảy quá lớn và đột ngột, có thể tạo điều kiện thuận lợi cho xâm thực.
• Kiểm Tra Hệ Thống Đường Ống:
  • Giảm ma sát trên đường ống bằng cách tăng kích thước đường ống hút, giảm số lượng ren co, và giảm chiều dài ống hút để giảm áp suất và nguy cơ xâm thực.
• Lắp Đặt Rơ Le Nhiệt:
  • Lắp đặt rơ le nhiệt để tự động ngắt điện khi máy bơm quá nhiệt, giúp tránh nguy cơ xâm thực do nhiệt độ cao.
• Kiểm Tra Cánh Bơm:
  • Kiểm tra cánh bơm để đảm bảo rằng chúng không bị xô lệch, không có vết nứt, và có bề mặt nhẵn. Cánh bơm cần phải được thiết kế chính xác để tránh xâm thực.
• Lựa Chọn Máy Bơm Phù Hợp:
  • Khi chọn mua máy bơm, cân nhắc đến các yếu tố như nhiệt độ chất lỏng, áp suất hệ thống, và tốc độ dòng chảy để đảm bảo rằng máy bơm phù hợp với yêu cầu vận hành và giảm nguy cơ xâm thực.
• Kiểm Tra Hệ Thống Bypass:
  • Nếu có hệ thống bypass, kiểm tra xem có hiện tượng chảy ngược nước từ bơm vào bể chứa khi máy bơm tắt hay không. Điều này giúp giảm áp suất và nguy cơ xâm thực.
• Kiểm Tra Và Thay Thế Van:
  • Kiểm tra van và thay thế nếu cần thiết. Van hỏng hoặc mất kín có thể gây ra áp suất không đều và tăng nguy cơ xâm thực.
• Kiểm Tra và Bảo Dưỡng Định Kỳ:
  • Thực hiện kiểm tra định kỳ và bảo dưỡng máy bơm để đảm bảo rằng mọi bộ phận đều hoạt động đúng cách và không có dấu hiệu xâm thực.

Những biện pháp trên giúp giảm nguy cơ và khắc phục hiện tượng xâm thực trong máy bơm, bảo vệ máy và tăng tuổi thọ của hệ thống.

Lời kết

Trong bối cảnh các thiết bị công nghiệp ngày càng trở nên phổ biến, việc hiểu và giải quyết hiện tượng xâm thực là một yếu tố quan trọng đối với sự ổn định và hiệu quả của máy móc. Chúng ta đã đề cập đến khái niệm “xâm thực là gì,” và thông qua việc tìm hiểu sâu về nguyên nhân, tác hại, cũng như biện pháp nhận biết và khắc phục, hy vọng rằng các bạn đã có đủ kiến thức để giữ cho các hệ thống máy bơm hoạt động mạnh mẽ và bền bỉ trong thời gian dài.

Hsaco chuyên cung cấp giải pháp bơm, van, cảm biến xử lý lưu chất trong công nghiệp.

• Address: 275/19 Bạch Đằng, P.15, Bình Thạnh, Tp. Hồ Chí Minh
• Mail: info@hsaco.vn
• Zalo: 0933745216
• Website: https://hsaco.vn